EOQ là gì? Economic Order Quantity được ứng dụng thế nào?

EOQ là gì? Thuật ngữ Economic Order Quantity có ý nghĩa thế nào trong hoạt động sản xuất kinh doanh? Phương pháp tính EOQ cho doanh nghiệp ra sao?

Trong hoạt động quản lý hàng tồn hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất thường áp dụng nhiều mô hình và phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào yêu cầu và điều kiện đặc thù của từng lĩnh vực sản xuất. Vì vậy, việc lựa chọn đúng mô hình phù hợp sẽ giúp cho doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình quản lý và đạt được hiệu quả cao.

Vậy sau đây hãy cùng Vinatech Group tìm hiểu về mô hình EOQ trong doanh nghiệp sau đây nhé!

Nội dung bài viết

EOQ là gì?

EOQ là viết tắt của Economic Order Quantity, được hiểu là số lượng đặt hàng kinh tế. Đây là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong quản lý hàng tồn kho để xác định số lượng hàng hóa tối ưu cần mua tại một thời điểm. Mục tiêu là giảm thiểu chi phí tồn kho đồng thời đảm bảo tính sẵn có của sản phẩm bằng cách duy trì mức tồn kho cân bằng.

Hiểu được Economic Order Quantity sẽ giúp doanh nghiệp xác định chính xác được số lượng hàng hóa lý tưởng cần đặt, và lưu trữ tại kho sao cho tổng chi phí là thấp nhất nhưng vẫn đảm bảo đủ cung ứng theo nhu cầu thị trường để đạt đến doanh thu tối đa. Vì vậy, đây là một trong những khái niệm quan trọng trong kinh tế.

Mô hình này được phát triển bởi Ford W. Harris vào năm 1913 và từ đó đã trở thành một công cụ quan trọng trong lĩnh vực quản lý chuỗi cung ứng.

Trong mô hình EOQ có 3 yếu tố chính cần được xác định:

Demand (nhu cầu): Là số lượng hàng hóa được tiêu thụ trong một khoảng thời gian cụ thể. Yếu tố này có thể dựa trên dữ liệu lịch sử hoặc các phương pháp dự báo.
Ordering cost (chi phí đặt hàng): Là chi phí liên quan đến việc đặt hàng, bao gồm chi phí xử lý đơn hàng, chi phí giao hàng, và các chi phí liên quan đến quản lý đơn hàng.
Holding cost (chi phí lưu kho): Là chi phí phát sinh khi hàng hóa được lưu trữ trong kho, bao gồm chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản, chi phí thất thoát, và chi phí cơ học.

Công thức và cách tính EOQ

Sau khi biết mô hình EOQ là gì và dựa trên những giả định này, công thức để tính toán số lượng đặt hàng tối ưu:

EOQ = √ (2DS/H)

Trong đó:

EOQ: Số lượng đặt hàng kinh tế
D: là số lượng nhu cầu hàng tồn kho trong một khoảng thời gian cụ thể (thường là số lượng hàng bán trong một năm). Đơn vị của D là số lượng sản phẩm, hàng hoá
S: là chi phí đặt hàng cho mỗi lần đặt hàng. Đơn vị của S là tiền tệ (VND)
H: là chi phí lưu trữ/tồn kho cho mỗi đơn vị hàng tồn kho trong một khoảng thời gian. Đơn vị của H cũng là tiền tệ.

Cách tính hệ số H: (Chi phí lưu trữ tồn kho cho mỗi đơn vị hàng hoá trong một khoảng thời gian) như sau:

Tỷ lệ phần trăm chi phí lưu trữ = Chi phí lưu trữ/Tổng giá trị tồn kho*100

Để hiểu rõ hơn vì sao có được công thức này, chúng ta hãy cùng xem xét một vài khía cạnh chi phí của doanh nghiệp như sau:

Dễ dàng nhận thấy được, Tổng chi phí dự trữ = Chi phí mua hàng (hoặc chi phí sản xuất) + Chi phí đặt hàng (hàng hóa hoặc nguyên vật liệu) + Chi phí tồn kho.

Chi phí mua hàng (hoặc chi phí sản xuất) = Đơn giá hàng (P) x Số lượng nhu cầu hàng (D)
Chi phí đặt hàng (hàng hóa hoặc nguyên vật liệu) = Chi phí cố định mỗi lần đặt hàng (S) x Số lượng nhu cầu hàng (D) / Q
Chi phí tồn kho = chi phí dự trữ hàng hóa hàng năm (H) x Q/2

Một ví dụ cụ thể: Doanh nghiệp A hiện đang kinh doanh sản phẩm nước đóng chai có nhu cầu sử dụng hàng năm là 240 thùng. Chi phí cố định cho mỗi lần đặt hàng là 100.000 đồng. Chi phí cho mỗi đơn vị sản phẩm là 140.000 đồng. Tồn kho hàng năm chiếm 30% cho mỗi đơn vị.

Áp dụng công thức EOQ ta có: Q = 33.81 hay làm tròn là 34 thùng.

“Công thức EOQ được áp dụng tốt nhất trong các tình huống mà nhu cầu, đặt hàng và chi phí không đổi theo thời gian.”

EOQ có vai trò thế nào?

Economic Order Quantity (EOQ) với mục tiêu là xác định quy mô đặt hàng lý tưởng theo đơn vị hoặc số lượng nguyên vật liệu cần mua để tránh hết hàng và dự trữ quá nhiều.

Tuy nhiên, có một số lợi ích bổ sung khi sử dụng mô hình số lượng đặt hàng kinh tế và đặt hàng số lượng hàng tồn kho lý tưởng vào thời điểm lý tưởng.

Giảm chi phí vận chuyển: Vì việc nhận và giữ hàng tồn kho luôn phát sinh một số chi phí cho việc lưu trữ và xử lý, nên việc giảm thiểu hàng tồn kho của bạn cũng giảm thiểu chi phí giữ hàng tồn kho.
Giảm chi phí đặt hàng: Mỗi lần bạn đặt hàng, bạn hoặc nhân viên của bạn dành thời gian để đánh giá nhu cầu của bạn, soạn thảo tài liệu và gọi điện hoặc viết email. Đặt hàng một số lượng hàng hóa nhất định trong khoảng thời gian dài hơn sẽ giảm thời gian dành cho các hoạt động này, do đó giảm chi phí đặt hàng.
Phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp: Bạn có thể sử dụng số lượng đặt hàng kinh tế để tính toán số lượng đặt hàng tối ưu dành riêng cho doanh nghiệp của mình.
Cải thiện dòng tiền: Giảm mức tồn kho và giảm thiểu các chi phí liên quan sẽ giải phóng tiền mặt có thể được đưa vào sử dụng ở nơi khác.
Cải thiện tốc độ luân chuyển hàng tồn kho: Chu kỳ cạn kiệt và bổ sung hàng tồn kho của bạn càng nhanh thì dòng tiền của bạn càng tốt. Tuy nhiên, tỷ lệ quay vòng hàng tồn kho cao cũng cho phép bạn linh hoạt hơn khi đối mặt với những thay đổi về nhu cầu hoặc khi các sản phẩm mới được phát hành nhanh chóng.
Tăng khả năng sinh lời: Giảm chi phí lưu giữ và chi phí đặt hàng cũng như sự hài lòng của khách hàng tốt hơn đạt được bằng cách có thể nhanh chóng thực hiện các đơn đặt hàng chắc chắn dẫn đến lợi nhuận cao hơn.

Ứng dụng EOQ vào quản lý hàng tồn kho

Ngoài việc áp dụng mô hình EOQ truyền thống, các doanh nghiệp cũng dựa trên các lý thuyết của mô hình để áp dụng mở rộng, giảm thiểu các hạn chế kể trên của mô hình.

Một số ứng dụng của EOQ có thể kể đến như sau:

Trong trường hợp có các chiết khấu khác nhau theo số lượng đặt hàng (chi phí đặt hàng), người ta sẽ thêm vào thuật toán để xác định mức đặt hàng tối ưu trong các trường hợp xuất hiện các mức chiết khấu này.
Người ta cũng nghiên cứu và đề xuất các phương pháp ứng dụng mở rộng liên quan đến việc tồn kho cho nhiều loại mặt hàng hơn với các khoảng thời gian đặt hàng có thể thay đổi.
Một số mặt hàng tồn kho có thể giảm chất lượng và sẽ bán với mức giá chiết khấu cũng là một trong những tình huống đang được nghiên cứu để thêm vào mô hình EOQ mở rộng.

Lưu ý khi sử dụng EOQ trong quản lý kho hàng

Dù điểm mạnh của mô hình EOQ là phương pháp tính toán khá đơn giản. Tuy nhiên, để áp dụng được mô hình EOQ, chúng ta cần đảm bảo một số giả định liên quan đến mô hình như sau:

Nhu cầu về hàng hóa được coi là cố định và phải được xác định từ trước.
Tương tự, thời gian từ khi đặt hàng đến khi nhận hàng cũng là một thông số xác định từ trước và như nhau đối với tất cả đơn hàng.
Mô hình cũng không cho phép xảy ra tình trạng thiếu thốn hàng hóa (hoặc nguyên vật liệu).
Chi phí mỗi lần đặt hàng là cố định, không thay đổi theo số lượng hàng hóa được đặt và không có bất kì tăng giảm nào khác (như tăng giá đột xuất hay có chiết khấu).
Chỉ có một loại hàng hóa duy nhất, không xét trường hợp có nhiều mặt hàng khác nhau.

Chính những giả định này đã khiến cho mô hình EOQ bị hạn chế khá nhiều khi ứng dụng vào thực tế. Vì trong thực tế, chúng ta có thể thấy rõ, nhu cầu thị trường là không ngừng thay đổi, các yếu tố như thời gian mỗi đơn hàng và chi phí mỗi lần đặt hàng cũng thường xuyên thay đổi theo từng tình huống nhất định.

Vì vậy, khi áp dụng mô hình này, các nhà quản trị doanh nghiệp cũng cần tính toán hết sức linh hoạt. Đồng thời, chấp nhận các khoản sai số nhất định do các yếu tố giả định có thay đổi trong thực tế.

Mô hình kho thông minh tích hợp WMS quản lý tồn kho hiệu quả

Thực tế thì phương pháp EOQ là một công cụ hữu ích để xác định số lượng hàng hóa tối ưu cần đặt hàng. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp EOQ thủ công có thể gặp nhiều khó khăn và tốn thời gian, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có quy mô lớn và lượng hàng hóa đa dạng.

Vì vậy các mô hình nhà kho thông minh đã ra đời, các mô hình này sẽ được tích hợp hệ thống quản lý kho tự động WMS. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng truy xuất hàng hóa, tính toán lượng tồn kho, vị trí hàng tồn kho,… một cách nhanh chóng.

Và Vinatech Group tự hào là một trong những địa chỉ uy tín chuyên tư vấn thiết kế kho hàng. Chúng tôi với hơn 14 năm hoạt động trong lĩnh vực cung cấp giải pháp kệ kho hàng, setup nhà kho thông minh,… hàng đầu thị trường

Khi sử dụng các mô hình kho tự động của chúng tôi thì hàng hóa của doanh nghiệp sẽ được:

Tự động hóa tính toán: Dựa trên dữ liệu đầu vào, phần mềm WMS tự động tính toán mức đặt hàng tối ưu tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót trong khi tính toán.
Cập nhật dữ liệu tồn kho theo thời gian thực: Đảm bảo mức EOQ được tính toán dựa trên thông tin chính xác, mới nhất
Đề xuất phương án đặt hàng: Phần mềm WMS đưa ra phương án đặt hàng dựa trên mức EOQ đã tính toán, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả.
Truy xuất hàng hóa, điều khiển tự động bằng hệ thống AI, IoT
Xuất nhập kho hoàn toàn tự động.

Với các giải pháp này có thể phù hợp với toàn bộ các mô hình kho hàng lưu trữ cho từng doanh nghiệp.

Trên đây là thông tin về EOQ là gì mà chúng tôi đã tổng hợp. Hy vọng qua bài viết của Vinatech Group thì bạn sẽ biết phương pháp tính Economic Order Quantity và ứng dụng của thuật ngữ này.

Có thể bạn quan tâm: